Dit kun je zelf doen (volgens de wetenschap)
Je hebt het vast ook wel eens ervaren. Als je te maken hebt met zorg is goede communicatie cruciaal. Maar hoe doe je dat: beter communiceren voor betere zorg? Deze wetenschappelijke inzichten helpen je op weg.
Effectieve communicatie verbetert de zorg en behandeling en zorgt voor meer tevredenheid over de zorg. “Veel gaat al goed, al is wat meer bewustwording niet verkeerd”, zegt Marijanne Engel. Ze onderzocht de communicatie tussen zorgverleners, patiënten en naasten. Marijanne noemt het opmerkelijk dat er nog maar weinig wetenschappelijk onderzoek gedaan is naar de ervaringen van patiënten en naasten op dit vlak. Ze dook erin en deelt de belangrijkste wetenschappelijke inzichten voor jou als patiënt en/of naaste.
Beter communiceren, betere zorg
Dit kun je zelf doen om communicatie met je zorgverlener te verbeteren:
1- Lees je in
In de (palliatieve) zorg wordt veel zorgjargon gebruikt. Lees je in om te begrijpen wat er bedoeld worden met termen als ernstig ziek of comfortabel maken. Pal voor u bijvoorbeeld geeft patiëntenvoorlichting over palliatieve zorg.
2 – Vertel over jezelf
Realiseer je dat je zelf een belangrijke bron van informatie bent. Zelf weet je het beste hoe het met je gaat en waar je last van hebt. Vertel dat aan de arts of zorgverlener. Hou bijvoorbeeld dagelijks of wekelijks je klachten/symptomen bij, zodat je een overzicht hebt dat je kunt bespreken. Geef niet alleen medische informatie, maar vertel ook wat er daaromheen gebeurt. Thuis of in je gezin. Of dat je vanwege je ziekte minder werkt of helemaal moet stoppen. Daarmee help je ook je arts of andere zorgverlener om hierover door te praten.
3 – Vraag om een vervolgafspraak
Vaak krijg je tijdens een consult veel informatie te verwerken. Teveel om ineens te laten bezinken, dus het is niet gek dat je daar wat meer tijd voor nodig hebt. Maak daarom een vervolgafspraak, zodat dat je op een later tijdstip aanvullende vragen kunt stellen. Eventueel telefonisch.
4 – Neem iemand mee
Twee horen meer dan een. Het is dan ook altijd fijn om iemand mee te nemen naar een consult. Realiseer je dat je allebei een ander perspectief hebt en bereid je vanuit de eigen rol voor op het gesprek. Als naaste heb je misschien andere vragen dan als patiënt.
5 – Verbind niet te snel conclusies aan non-verbaal gedrag
Je hoort vaker dat de patiënt aan het gezicht van de arts kan aflezen wat hij gaat zeggen. Maar trek niet te snel conclusies over het non-verbale gedrag van de arts. Het is niet zo dat als de arts ernstig kijkt dat het wel slecht nieuws moet zijn. Of dat hij of zij een gehaaste indruk maakt en het dus vast kort wil houden. Of dat hij of zij kortaf is en je vast niet aardig vindt. Het kan zijn dat de arts gewoon veel aan het hoofd heeft en daardoor anders reageert dan je verwacht. Het gedrag van de arts kan veel oorzaken hebben en hoeft niets met jou te maken te hebben. Realiseer je dat zorgverleners zich hier vaak niet bewust van zijn.
6 – Geef aan wat je wel en niet wilt weten
Mensen kunnen erg verschillen in de hoeveelheid informatie die ze willen horen over hun ziekte, zo blijkt uit onderzoek. Bijvoorbeeld of ze wel of geen details over ernst van de ziekte willen horen. Dat kan per fase en per persoon verschillen. De een wil nou eenmaal meer weten dan de ander. Je kunt zelf bij je arts aangeven wat jouw voorkeur is. Het is helemaal niet erg als je niet alles wil weten. Open en eerlijke informatie kan je bijvoorbeeld angstig maken. Dan is het soms fijner om nog even niets te weten.
7 – Vraag als naaste om een persoonlijk gesprek
Als naaste heb je een zware rol in het ziekteproces van je dierbare. Je wil ook graag op de hoogte zijn van alle ins en outs van het ziekteproces, zodat je je kunt voorbereiden op wat gaat komen. Misschien heb je andere vragen en vind je het lastig om je dierbare hiermee lastig te vallen. Dan kun je vragen om een apart gesprek met de arts, verpleegkundige of andere zorgverlener.
Lees ook: Waarom goede communicatie zo belangrijk is >>>
Verdiep je in palliatieve zorg (themapakket)
Met dit themapakket van samenwerkingspartner Pal voor u verdiep je je in belangrijke thema’s van de palliatieve zorg, zoals keuzes maken, mantelzorg, pijnbehandeling en waken. Ja, hier wil ik meer van weten >>>
Gezondheidscommunicatiedeskundige Annemarie van Bergen volgt al jaren de ontwikkelingen over beter leven met (ernstige) ziekte. Ze schrijft en publiceert erover en helpt hiermee patiënten en naasten keuzes te maken voor een betere kwaliteit van leven. Annemarie is mede-initatiefnemer van Metzorgleven.nl, contentmanager bij Zezz Media en hoofdredacteur van Pal voor u.
